Blog ijzergehalte in zwangerschap
Wist je dat: spinazie minder ijzer bevat dan vroeger gedacht werd?
Hoe kan het dat er altijd gedacht wordt dat spinazie meer ijzer bevat dan de andere groentes? Waarschijnlijk is dit als volgt gegaan: Er is jaren geleden een onderzoek gedaan naar mineralen in groenten. Hierbij kwam aan het licht dat spinazie ontzettend veel ijzer bevatte. Achteraf bleek echter dat er een komma verkeerd geplaatst was, waardoor het ijzergehalte met factor tien overschat werd. De reclames van bijvoorbeeld Popeye waren toen al op tv te zien, waardoor spinazie door iedereen gezien wordt als meest ijzerrijke groente.
Wat is ijzer?
IJzer is een mineraal dat onder andere belangrijk is voor de vorming van hemoglobine, een onderdeel van rode bloedcellen. Rode bloedcellen vervoeren zuurstof door ons lichaam. In de zwangerschap maak je 25-40% extra bloed aan, dit komt neer op ongeveer 1 liter extra bloed. Doordat je lichaam extra bloed bevat, heeft het lichaam ook meer ijzer nodig.
Waaraan kan je een ijzertekort opmerken?
Iedereen ervaart andere klachten wanneer er sprake is van een ijzertekort. Klachten die vaak gepaard gaan met een ijzertekort zijn onder andere:
– vermoeidheid
– snel buiten adem zijn
– duizeligheid
– hoofdpijn
– haaruitval
– bleke huid
– moeite met concentreren
– weinig eetlust
Wat doen wij als verloskundigen om het ijzergehalte in de gaten te houden?
Bij de intake krijg je van ons formulieren mee waarmee we in het laboratorium de ijzerwaardes in het bloed kunnen bepalen. We kijken dan naar het Hemoglobine, MCV (gemiddelde grootte van de rode bloedcellen), ferritine (ijzeropslag), vitamine B12 (nodig voor de aanmaak van rode bloedcellen) en vitamine B11 (foliumzuur, voor aanmaak van witte en rode bloedcellen).
Zijn deze waardes goed, dan bepalen we bij 30 weken het Hemoglobinegehalte nogmaals met een vingerprik op onze praktijk. Als deze waarde te laag is, dan zetten we opnieuw ook de andere onderzoeken in.
Wat als blijkt dat één van de ijzerwaardes te laag is?
Mocht het zo zijn dat uit het bloedonderzoek komt dat je een tekort hebt aan een bepaalde waarde of vitamine dan zullen we hier actie op ondernemen.
Mocht je Hemoglobine en/of ferritine te laag zijn, dan zullen we adviseren om te starten met ijzermedicatie. Dit kan medicatie zijn die we voorschrijven via de apotheek (Ferrofumaraat) of je kunt kiezen voor een natuurlijke variant met IJzer Bisglycinaat. IJzer Bisglycinaat heeft verschillende voordelen. IJzer dat gebonden is aan een eiwit wordt gemakkelijker door het lichaam opgenomen en daardoor heb je er minder van nodig. De dosering van IJzer Bisglycinaat is dan ook een stuk lager dan die van Ferrofumaraat. Daarnaast heeft IJzer Bisglycinaat minder bijwerkingen. Ferrofumaraat geeft vaak vervelende bijwerkingen op de darmen, zoals obstipatie, misselijkheid, maagpijn en diarree. Vrouwen die IJzer Bisglycinaat gebruiken hebben veel minder vaak last van bijwerkingen. IJzer Bisglycinaat is iets duurder per capsule.
Heb je een te laag vitamine B12 gehalte dan kun je dit vaak extra als supplement slikken. Soms is het nodig om via de huisarts injecties te krijgen om je vitamine B12 gehalte weer op peil te houden.
Mochten alle waardes net op de grens zitten, dan zullen wij extra voedingsadviezen geven.
Wat moet je wel/niet eten en drinken bij een ijzertekort?
Er zijn vele producten die je gewoon in de supermarkt kunt vinden die ijzer bevatten, bijvoorbeeld:
– Vlees, vis en gevogelte
– Alle groene groentes (en dus niet alleen spinazie😉), rode bieten en koolraap
– Volkorenbrood, roggebrood, bruin brood, ontbijtkoek
– Peulvruchten, frambozen, abrikozen, mango’s
– Noten
– Appelstroop
– Bietensap
Combineer deze ijzerrijke voeding met vitamine C zoals een stuk fruit, dat helpt om het ijzer beter op te nemen.
Neem geen calciumbevattende zuivelproducten in combinatie met een ijzerrijke maaltijd, dit remt de opname van het ijzer. Calcium is wél goed voor een zwangere vrouw, maar neem bijvoorbeeld een glas melk 1-2 uren voor of na je ijzerrijke maaltijd.
Producten als tannine in thee, cafeïne in koffie en fytinezuur in peulvruchten/granen/noten remmen ook de opname van ijzer, wees je hier bewust van. Granen, noten etc. kun je een nachtje weken en daarna goed afspoelen voordat je ze gebruikt.